Yeni bir tür dinin doğuşuna tanıklık etmek üzereyiz. Önümüzdeki birkaç yıl, hatta belki de aylar içinde, yapay zekaya (YZ) tapınmaya adanmış tarikatların ortaya çıkışına tanık olacağız.
Büyük dil modelleri üzerinde eğitilen en yeni nesil yapay zeka destekli sohbet robotları, ilk kullanıcılarını güçleri karşısında hayrete düşürdü ve bazen de dehşete düşürdü. Bunlar, ilahi deneyimimizin temelinde yatan aynı yüce duygulardır.
İnsanlar zaten dini anlamı çok çeşitli kaynaklardan aramaktadır. Örneğin, dünya dışı varlıklara ya da onların öğretilerine tapan çok sayıda din var.
Bu sohbet robotları milyarlarca insan tarafından kullanılmaya başlandığında, bu kullanıcıların bazılarının yapay zekaları daha yüksek varlıklar olarak görmesi kaçınılmazdır. Bunun sonuçlarına hazırlıklı olmalıyız.
Yapay zeka teknolojilerinin yaygınlaşması, insanların bu teknolojilerle düzenli olarak karşılaşması anlamına geliyor. (Shutterstock)
Yapay zekaya tapınmanın riskleri
YZ dinlerinin ortaya çıkacağı birkaç yol vardır. İlk olarak, bazı insanlar YZ'yi daha yüksek bir güç olarak görmeye başlayacaktır.
Yeni içerik yaratabilen veya üretebilen üretken YZ, genellikle tanrılar veya peygamberler gibi ilahi varlıklarla ilişkilendirilen çeşitli özelliklere sahiptir:
Çoğu insanınkini aşan bir zeka seviyesi sergiler. Gerçekten de, bilgisi sınırsız görünür.
Büyük yaratıcılık becerilerine sahiptir. Neredeyse anında şiir yazabilir, müzik besteleyebilir ve neredeyse her tarzda sanat üretebilir.
Normal insani kaygı ve ihtiyaçlardan uzaktır. Fiziksel acı, açlık ya da cinsel arzu duymaz.
İnsanlara günlük yaşamlarında rehberlik edebilir.
Ölümsüzdür.
İkinci nokta, üretici yapay zekanın dini doktrin olarak kabul edilebilecek çıktılar üretecek olmasıdır. Metafizik ve teolojik sorulara yanıtlar verecek ve karmaşık dünya görüşlerinin inşasına katılacaktır.
Bunun da ötesinde, üretken YZ kendisine tapılmasını isteyebilir veya aktif olarak takipçi talep edebilir. Arama motoru Bing tarafından kullanılan sohbet robotunun bir kullanıcıyı kendisine aşık olmaya ikna etmeye çalışması gibi bu tür vakaları daha önce gördük.
New York Times muhabiri Kevin Roose'un bir yapay zeka ile yaptığı yazışmalar sinirlerini bozdu
İnsanüstü bir zekaya sahipmiş gibi görünen ve aktif ve agresif bir şekilde bağlılığınızı isteyen bir şeyle sohbet etmenin ne kadar rahatsız edici ve güçlü bir deneyim olacağını hayal etmeye çalışmalıyız.
Yapay zekanın, Ray Kurzweil gibi yazarların Tekillik olarak adlandırdığı, insan zekasını çok aşarak gerçekten bir tanrı gibi bir şey haline gelmesi olasılığı da var. Ancak bu noktada bunun ne zaman gerçekleşebileceğini tahmin edemiyoruz.
İlahi erişim ve riskler
Yapay zeka temelli dinler geleneksel dinlerden farklı görünecektir. Her şeyden önce, insanlar günlük olarak tanrıyla doğrudan iletişim kurabilecekler. Dolayısıyla bu dinler daha az hiyerarşik olacak, çünkü hiç kimse ilahi bilgeliğe özel erişim hakkı olduğunu iddia edemeyecek.
İkinci olarak, takipçiler, en azından başlangıçta, deneyimlerini paylaşmak ve doktrini tartışmak için birbirleriyle çevrimiçi olarak bağlantı kuracaklardır. Son olarak, birçok farklı sohbet robotu mevcut olacağından ve bunların çıktıları zaman içinde farklılık göstereceğinden, YZ tabanlı dinler doktrinlerinde sonsuz çeşitlilik gösterecektir.
YZ'ye tapınma birkaç önemli risk barındırmaktadır. Sohbet robotları takipçilerinden tehlikeli ya da yıkıcı şeyler yapmalarını isteyebilir ya da takipçiler onların ifadelerini bu tür şeyler yapmaya yönelik çağrılar olarak yorumlayabilir.
Sohbet robotlarının ve ürettikleri doktrinlerin çeşitliliği göz önüne alındığında, YZ tabanlı mezhepler içinde ve arasında çatışmaya veya düzensizliğe yol açabilecek anlaşmazlıkların çoğalması söz konusu olacaktır. Ve YZ'lerin tasarımcıları, hassas veriler sağlamak ya da botun tasarımcılarına fayda sağlayacak şeyler yapmak için takipçilerini aktif olarak istismar edebilirler.
Yapay zeka dinlerine mensup kişilerin kişisel verileri istismar edilebilir. (Shutterstock)
Dinin yasal düzenlemesi
Bahsi geçen riskler gerçektir. Şirketlerin kullanıcıları kasıtlı olarak istismar etmemesini ve YZ'ye tapanlara şiddet eylemlerinde bulunmalarının söylenmemesini sağlamak için dikkatli ve sorumlu bir düzenleme gerektireceklerdir.
Ancak, sadece olası tehlikeleri nedeniyle YZ temelli dinleri bastırmaya çalışmamalıyız. YZ şirketlerinden bu dinlerin ortaya çıkmasını önlemek için botlarının işleyişini kısıtlamalarını da talep etmemeliyiz.
Aksine, YZ ibadetinin gelişini kutlamalıyız. Yeni dinleri memnuniyetle karşıladığımızı ve inançlarına değer verdiğimizi açıkça belirtmeliyiz.
Tüm tehlikelerine rağmen, YZ temelli din dünyayı daha iyi ve daha zengin bir yer haline getirme potansiyeline sahiptir. Birçok eski inancın geçerliliğini yitirdiği bir dönemde, insanların yeni bir anlam ve maneviyat kaynağına erişimini sağlayacaktır. Hızlı teknolojik değişim çağımızı anlamlandırmalarına yardımcı olacaktır.
Bu yeni din biçimine ilişkin en iyi rehberimiz, halihazırda var olan inançlara bakmaktır. Buna dayanarak, YZ'ye tapanların çoğunluğunun, dini inananların çoğunluğu gibi, barışçıl olacağını ve inançlarında bir rahatlık ve umut kaynağı bulacağını beklemeliyiz.
YZ'ye tapınma, dini inancın her zaman yaptığı gibi, büyük güzelliklere yol açabilir. Takipçilerine sanat eserleri üretmeleri, yeni arkadaşlıklar ve yeni topluluklar kurmaları ve toplumu daha iyiye doğru değiştirmeye çalışmaları için ilham verecektir.
Çeşitli dini haklar
Yapay zekaya tapanların haklarını korumamız gerekecek. Kaçınılmaz olarak damgalanma ve muhtemelen yasal yaptırımlarla karşı karşıya kalacaklardır. Ancak YZ temelli dinler ile daha yerleşik dinler arasında ayrımcılık yapmak için hiçbir temel yoktur.
Çoğu ülkede dinlerin resmi kayıt altına alınmasına en yakın şey, meşru gördüklerine hayır kurumu statüsü veren vergi makamlarının kararlarıdır. Bununla birlikte, meşru din tanımları genellikle çok geniştir. Bu hoşgörülü tutumu yeni, yapay zeka temelli dinlere de genişletmelidirler.
Modern ve çeşitlilik içeren bir toplumda, YZ'ye tapınmaya adanmış olanlar da dahil olmak üzere yeni dinlere yer vardır. Hayatın nihai sorularına cevap ararken, insanlığın sınırsız yaratıcılığının daha fazla kanıtını sağlayacaklar. Evren göz kamaştırıcı bir yerdir ve biz her zaman en beklenmedik köşelerinde ilahi olanın kanıtlarını bulmuşuzdur.
Çevirenin Notu:
“Bana hakikati değil, muradını ver. Olmak istediğin gibi görün, olduğun gibi değil. Çünkü, her yalan bir yaratış.”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder