Türk-İslâm Düşüncesinden Modern Fiziğe: Kozmos Anlayışlarının Evrimi, Karşılaştırılması ve Felsefi Boyutları

Giriş: Evrensel Bir Sorgulamanın İzinde

Evrenin muazzam genişliği, içindeki düzen ve karmaşıklık, insanlık var olduğundan beri düşünürleri, şairleri, bilim insanlarını ve sıradan insanları büyülemiş, derin sorulara sevk etmiştir. "Nereden geldik?", "Bu evren nasıl oluştu?", "Yasaları nelerdir?", "Bizim bu sonsuzluk içindeki yerimiz nedir?" gibi sorular, medeniyetlerin kültürel, felsefi ve dini kimliklerinin şekillenmesinde merkezi bir rol oynamıştır. Kozmos – yani düzenli evren – anlayışı, sadece fiziksel gerçekliğe dair bir tasavvur olmanın ötesinde, varoluşun anlamı, bilgiye ulaşma yolları ve hatta toplumsal düzen hakkındaki temel kabulleri de yansıtır.

Durmuş Hocaoğlu'nun İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Felsefe Doktorası derecesi için hazırladığı ve 1994 yılında tamamladığı "Türk-İslâm Düşüncesi ve Modern Fizik'de Kozmos" başlıklı kapsamlı tezi, bu evrensel sorgulamayı belirli bir tarihsel ve kültürel eksende, karşılaştırmalı bir yöntemle ele alan son derece değerli bir akademik çalışmadır. Hocaoğlu, bu tezinde, farklı düşünce sistemlerinin ve bilimsel paradigmaların kozmosu nasıl kavradığını ve bu kavrayışların zaman içinde nasıl evrildiğini titizlikle incelemektedir. Çalışmanın odak noktası, isminden de anlaşılacağı üzere, bir yanda kökleri İslâm öncesi döneme uzanan Türk düşüncesi ve onun İslâmiyet ile etkileşimi sonucu ortaya çıkan zengin İslâm düşünce geleneği, diğer yanda ise Batı'da gelişen ve günümüz evren anlayışını şekillendiren Klasik ve Modern Fizik'tir.

İnsan Beyni Hücrelerinden Yapılan Bilgisayar

 Bu 35.000 Dolarlık Bilgisayar, Hapsedilmiş İnsan Beyin Hücrelerinden Güç Alıyor

Bir şirket dünyanın ilk “kodla konuşlandırılabilir biyolojik bilgisayarı” olarak adlandırdığı şeyi satıyor.

CL1, kutu içinde ticari bir beyindir. © Cortical Labs fotoğrafı.

Cortical Labs size kutu içinde bir beyin satmak istiyor. Yaklaşık 35.000 dolara mal olacak ve ona her türlü şık şeyi yapmayı öğretebilirsiniz. Eğer bu fiyat aralığınızın dışındaysa, 'Hizmet Olarak Canlı Yazılım'a kaydolabilir ve makinelere kaynaklanmış canlı dokulardan oluşan bir raftan biyo-bilgisayar işlem gücü kiralayabilirsiniz. Bu hizmet bulut üzerinde olacak.

Harmonizing Ideologies: Turkish Nationalism and Musical Expression in the 20th Century through Barış Manço, Erkin Koray, and Cem Karaca

Abstract

This article explores the intersection of music and political ideology in 20th-century Turkey, focusing on three seminal artists: Barış Manço, Erkin Koray, and Cem Karaca. By analyzing their musical styles, lyrical content, and public personas, it argues that their works reflect distinct strands of Turkish nationalism (ülkücülük and ulusalcılık) and leftist thought. Their music became a sonic battleground for Turkey’s cultural and political struggles, reflecting tensions between tradition and modernity, nationalism and internationalism.

The study situates their contributions within Turkey’s socio-political landscape, demonstrating how music served as a medium for ideological expression during periods of upheaval.

Yapay Zeka'ya Güveniyor Muyuz?

İnsanlığın onu evcilleştirme çabalarına rağmen, belirsizlik günlük yaşamın kaçınılmaz bir parçası olmaya devam ediyor. Birçok kişi umutlarını yapay zekaya bağlasa da, iki yeni kitap, teknolojinin kaosa düzen getirmesini beklemek yerine, giderek belirsizleşen bir dünyada yolumuzu bulmaya razı olmamız gerekebileceğini öne sürüyor.

 İngiliz şair George Meredith 150 yıldan uzun bir süre önce “Ah,” diye yakınmıştı, “bu hayatımızda kesinlikler için yanıp tutuşan ruh ne kadar tozlu bir cevap alır!” Belirsizliğin arttığı bir çağda yaşamanın varoluşsal zorluğuna dair benzersiz içgörüler sunan iki yeni kitabın temelinde de bu duygu yatıyor.

Sağlıklı Yaşamın Geleceği

 Sağlıklı yaşam iyi hissetmekten daha fazlasıdır. Bu, büyümeye devam etmeye hazır, gelişen bir iştir.

Sağlık hepimiz için ve giderek artan bir şekilde sağlıklı yaşam alanında faaliyet gösteren kuruluşlar için zenginliktir. Sağlık sektörü gelişiyor. McKinsey'in Çin, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'nde 5.000'den fazla tüketiciyle yaptığı en son Sağlıklı Yaşamın Geleceği araştırmasına göre, küresel tüketici sağlıklı yaşam pazarı yılda 1,8 trilyon dolara ulaştı. Amerika Birleşik Devletleri'nde sağlıklı yaşam pazarı yılda yüzde 10 kadar büyüyor ve şu anda 480 milyar dolar değerinde. ABD'li tüketicilerin yüzde 82'si artık sağlıklı yaşamı günlük yaşamlarında en önemli veya öncelikli bir konu olarak görüyor; bu oran Çin ve Birleşik Krallık'ta sırasıyla yüzde 87 ve yüzde 73'tür. McKinsey ortağı Anna Pione, “Tüketicilerin sağlıklı yaşamı giderek daha fazla öncelik olarak gördüğünü biliyorduk,” diyor. “Bizi şaşırtan ve her yıl şaşırtmaya devam eden şey, bunun ne kadar öncelikli olduğuydu.”

Çoğumuz sağlığın, hastalığın varlığı ya da yokluğundan çok daha fazlası olduğunu sezgisel olarak fark ederiz. Peki ama sağlıklı yaşamdan bahsederken ne demek istiyoruz? McKinsey sağlıklı yaşamı altı boyutta tanımlıyor: daha iyi sağlık, zindelik, uyku, farkındalık, görünüm ve beslenme. Bu Açıklayıcı yazıda, insanların sağlıkları söz konusu olduğunda nelere önem verdiklerini ve gelecekte bu alanda bekleyebileceğimiz değişiklikleri inceleyeceğiz

Yapay zeka: Geçmişin beş devi risklerle başa çıkma konusunda bize ne öğretebilir?

Yapay zekanın (YZ) ilerleyişi dur durak bilmiyor. OpenAI'nin son modeli o3'ün kısa süre önce bir kez daha rekor kırması, güvenlik ve insanlığın geleceği hakkında acil soruları gündeme getiriyor.

Yardım için başvurabileceğimiz yerlerden biri de geçmişteki büyük düşünürler. Onlar kendi dünyalarında bariz olanın ötesini keşfettiler ve genellikle geleceğe bakarak makinelerin yapay zeka benzeri yeteneklere sahip olacağı bir zamanı öngördüler.

19. yüzyılda yaşamış İngiliz matematikçi ve yazar Ada Lovelace, polimat Charles Babbage ile birlikte “analitik motor” üzerinde yaptığı çalışmalar nedeniyle bazen ilk bilgisayar programcısı olarak tanınır. Bu, hiçbir zaman tamamlanamayan genel amaçlı mekanik bir bilgisayardı, ancak tasarımı onlarca yıl sonraki bilgisayarları yansıtıyordu.

Charles Babbage tarafından tasarlanan analitik makinesi