Dijital ikiziniz ile sohbet edebilirsiniz ya da başka bir dijital ikiz ile...

Çevirenin Girişi:

Dijital ikiz terimini anlamak için tıklayınız.

Uzay Yolu Gelecek Nesil serisinde de kullanılan bir Holodeck teknolojisi sayesinde oluşturulan sanal ortamlarla kişiler, geçmişteki karakterlerin dijital ikiz sürümleri ile sohbet edebiliyor, poker oynayabiliyor ve hatta fiziksel mücadelelere girişebiliyordu. Teknolojinin geldiği günümüz noktasında ise sanal ortamlar üretmek henüz mümkün olmasa bile, sanal zihinler inşa etmeye yaklaşmış ya da yakınsamış bir konumdayız. Alan Turing tarafından ortaya atılan yapay zekaya yönelik felsefi bir kırılma olarak addedilen ve Ray Kurzweil tarafından çokça dile getirilen teknolojik tekillik durumu yaşanıyor ya da yaşanmak üzere. Buradaki ana kırılma noktası olarak Turing tarafından ortaya atılan eşiğe göre; eğer bir insan karşısında sohbet ettiği programın insan olup olmadığı hususunda bir ayrım yapamıyorsa, teknolojik tekillik gerçekleşmiştir.

Geniş Dil Modelleri(LLM) otomatikleştirilmiş ya da diğer tabiri ile yapay zeka olarak tabir edilen sohbet robotlarının üretilmesinde "kütüphane" maksatlı kullanılır. Buradaki kütüphaneler teknik terimi ile bir veritabanı vazifesi üstlenerek yapay zeka tarafından size yönlendirilecek olan cevaplar için bir temel teşkil eder. Buna göre, seçeceğiniz herhangi bir yazarın tüm kitaplarını LLM için kaynaklık teşkil edecek şekilde ayarlarsanız, o yazarların yapay zeka sürümleri ile sohbet etmeniz mümkün. Diyelim ki, Hüseyin Nihal Atsız'ın tüm makaleleri ile bir LLM oluşturdunuz. Bu LLM'yi sanal bir Atsız olarak kullanabilir ve sorular yönlendirebilirsiniz. Yahut Ruh Adam romanındaki Selim Pusat'ın tüm diyalog ve düşüncelerinin yazılı olarak filtrelediğinizde sanal bir Selim Pusat oluşturabilirsiniz. Ancak veritabanı ne kadar dar olursa verilen cevapların kalitesi o denli düşecektir. Örneğin OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT başta Vikipedi olmak üzere internetteki açık erişimdeki verilerle ve kullanıcılar tarafından yönlendirilen sorularla sürekli eğitilmektedir. 

Makaleyi bu ve bu gibi yapılabilecek işlere dair bir girizgah ya da terminolojik aşinalık kazandırmayı hedeflediğini düşünebiliriz.

İnancı Korumak

Kürtaj veya cinsiyet onaylayıcı bakımın yasaklanmadığı eyaletlerde bile, seküler hastanelerdeki gizli dini kısıtlamalar hastalara zarar vermektedir.

Jesse Hammons ameliyattan bir hafta önce doktorundan beklenmedik bir telefon aldı. Hastane, Katolik doktrini uyarınca Jesse'nin cinsiyet disforisinin vücudunun "işlevsel bütünlüğünü" bozmayı haklı çıkarmadığına karar vermişti. Planladığı histerektomi iptal edilmişti. Jesse şoke olmuş ve yıkılmıştı; üstelik Maryland St. Joseph Üniversitesi hastanesi devlet sağlık sisteminin bir parçası olduğu için daha da yıkılmıştı.

Yapay zeka diye bir şey yok(!)

Yeni teknolojiyi kontrol etmenin yolları var ama önce onu mitleştirmekten vazgeçmeliyiz.

Bir bilgisayar bilimcisi olarak "yapay zeka" terimini sevmiyorum. Aslında, yanıltıcı olduğunu düşünüyorum, hatta belki de biraz tehlikeli. Bu terimi zaten herkes kullanıyor ve bu konuda tartışmak için biraz geç kalmış gibi görünebiliriz. Ancak yeni bir teknolojik çağın başlangıcındayız ve bir teknolojiyi yanlış yönetmenin en kolay yolu onu yanlış anlamaktır.

"Yapay zeka" teriminin uzun bir geçmişi var; on dokuz ellili yıllarda, bilgisayarların ilk günlerinde ortaya atıldı. Daha yakın zamanlarda, bilgisayar bilimcileri "Terminatör" ve "Matrix" gibi filmlerle ve "Star Trek: The Next Generation "daki Komutan Data gibi karakterlerle büyüdüler. Bu kültürel mihenk taşları teknoloji kültüründe neredeyse dini bir mitoloji haline geldi. Bilgisayar bilimcilerinin yapay zeka yaratmayı ve uzun süredir devam eden bir hayali gerçekleştirmeyi arzulamaları son derece doğaldır.

Hafıza için beklenmedik ipuçları

Hafızanızı geliştirmek mi istiyorsunuz? Bu beklenmedik ipuçlarını deneyin.

Hafızanız muhtemelen düşündüğünüz kadar kötü değil.

Beyin, unutma yeteneği de dahil olmak üzere birçok harika özelliğe sahip olağanüstü bir organdır - ki bu aslında iyi bir şey olabilir. California Davis Üniversitesi'nde psikoloji profesörü ve Dinamik Hafıza Laboratuvarı direktörü olan Charan Ranganath, "Eğer yaşadığımız her şeyi hatırlasaydık, beynimiz gerçekten ihtiyacımız olan şeylerin önüne geçen her türlü gereksiz ıvır zıvırla tıkanmış bir istifçi olurdu" diyor.

Mutluluk Uzmanlarının Günlük Alışkanlıkları

Mutluluğun sırrını bilen biri varsa, o da kesinlikle kariyerlerini bu sırrı araştırmaya adamış kişilerdir. Size söyleyecekleri ilk şey nedir? Her zaman mutlu olmak mümkün, hatta arzu edilen bir hedef değildir.

İşyeri refahına odaklanan Woopaah'ın kurucusu ve CEO'su pozitif psikoloji uzmanı Stella Grizont, "Bu sarı bir gülen yüz değil" diyor. "Bu, kendinize ve ortaya çıkan tüm duygulara karşı dürüst olmaktır." Grizont'a göre gerçek mutluluk, çatık kaşları zorla aşağı indirmeye çalışmak yerine, etrafınızı bolca sevgiyle sarmaktan, hizmet etmekten ve iyi vakit geçirmekten kaynaklanıyor.

Grizont, TIME tarafından günlük alışkanlıkları ve kişisel yaşamlarına uygulama olasılıkları en yüksek olan profesyonel içgörüler hakkında ankete katılan 18 önde gelen mutluluk uzmanı arasındaydı. Sonuçlar aydınlatıcı ve hepimizin ruh halimizi ve refahımızı artırmamıza yardımcı olabilir.

Kendinden Şüphe Eden Süper Güç

 Amerika Yarattığı Dünyadan Vazgeçmemeli

Amerikalıların çoğu ülkelerinin düşüşte olduğunu düşünüyor. Pew Araştırma Merkezi 2018 yılında Amerikalılara ülkelerinin 2050 yılında nasıl bir performans göstereceğini düşündüklerini sorduğunda, katılımcıların yüzde 54'ü ABD ekonomisinin daha zayıf olacağı konusunda hemfikirdi. Daha da büyük bir oran, yüzde 60, ABD'nin dünyada daha az önemli olacağı konusunda hemfikirdi. Bu şaşırtıcı olmamalı; siyasi atmosfere bir süredir ülkenin yanlış yöne gittiği duygusu hakim. Uzun süredir devam eden bir Gallup anketine göre, gidişattan "memnun" olan Amerikalıların oranı 20 yıldır yüzde 50'yi geçmedi. Bu oran şu anda yüzde 20 seviyesinde.

On yıllar boyunca, başkanlığı kimin kazanacağı konusunda düşünmenin bir yolu da şu soruyu sormaktı: Kim daha iyimser aday? John F. Kennedy'den Ronald Reagan'a ve Barack Obama'ya kadar, daha iyimser olan aday kazanacak gibi görünüyordu. Ancak 2016'da Amerika Birleşik Devletleri, kampanyası karamsarlık ve kasvet üzerine kurulu bir politikacıyı seçti. Donald Trump, ABD ekonomisinin "kasvetli bir durumda" olduğunu, ABD'nin yurtdışında "saygısızlığa uğradığını, alay edildiğini ve soyulduğunu" ve dünyanın "tam bir karmaşa" içinde olduğunu vurguladı. Açılış konuşmasında "Amerikan katliamından" bahsetti. Şu anki kampanyası da bu ana temaları tekrarlıyor. Adaylığını açıklamadan üç ay önce "Çöküşte Bir Ulus" başlıklı bir video yayınladı.

Osmanlılar bilim için ne yaptı - ve bilim Osmanlılar için ne yaptı

Modern Türkiye'nin doğuşundan yüz yıl sonra, devasa bir araştırma projesi Osmanlı İmparatorluğu'nun altı asırlık bilim ve teknoloji tarihinin anlatılmamış hikâyesini ortaya çıkarıyor.

Kahire'deki El-Ezher Üniversitesi camisinin açık avlusu, 1880 yılında görülüyor. Fotoğraf: Alamy

Osmanlı Bilimsel Mirası Ekmeleddin İhsanoğlu (çev. Maryam Patton) Al-Furqān (2023)

İmparatorluklar genişlemelerini ve hayatta kalmalarını sağlamak için bilim ve mühendisliği uzun zamandır kullanmaktadır. Tıp alanındaki ilerlemeler orduların savaşa hazır durumda tutulmasına yardımcı olmuştur. Navigasyon alanındaki yenilikler denizlerde hakimiyet sağlamıştır. Üstün silahlar - ya da bunların caydırıcı tehdidi - düşmanca karşılaşmalarda bireysel güçlere avantaj sağlamış ve sağlamaya devam etmektedir.